-
مقوله عشق در شعر و ادب پارسی
دوشنبه 25 اردیبهشتماه سال 1396 17:01
عشق در ادبیات فارسی از جنبه ی عشق حقیقی و عشق مجازی در شعر شاعران موزد بررسی قرار می گیرد عشق ودیعه ای الهی است که در وجود انسان نهاده شده و با ذات و فطرت وی عجین شده و انسان پیوسته به دنبال معبود و معشوق حقیقی بوده است. مولانا می گوید: ناف ما بر مهر او ببریده اند عشق او در جان ما کاریده اند گفته شده که عشق راه رسیدن...
-
شعر آیینی در بوته نقد
دوشنبه 25 اردیبهشتماه سال 1396 16:57
1. نگاهی به بیرون (نعل وارونه): با توجه به انحطاط شعر آیینی در دهه هشتاد به خصوص در اواخر دهه، به قول خواجه «باید فلک سقف بشکافت و طرحی نو درانداخت»؛ تا شاید بتوان با تعاریفی دقیق و منطقی، به ادبیات دینی، شعر دینی و بالاتر از آن به مکتب شعر دینی قوت بخشید! گرچه شعر آیینی در دهه هفتاد - که به همت سخنورگرانقدر استاد...
-
سبک های شعر
یکشنبه 24 اردیبهشتماه سال 1396 13:55
لغت « سبک » در اصل ؛ یعنی ، قالب ریزی فلزات و ریخته گری . کسی که فلزی را قالب ریزی می کند . اصل فلز را – که موجود است – بر می دارد و به شکل خاصی در می آورد و برای فروش عرضه می کند . قطعه ی طلا یا نقره ی قالب ریزی شده را به همین دلیل ، « سبیکه » نامیده اند .کار شاعر هم در کاربرد لغات و بیان مقصود ، تقریبا همین گونه است...
-
فرم در شعر نو
سهشنبه 19 اردیبهشتماه سال 1396 15:11
یک شعر، همان کشف و شهود است، آفرینشی ملهم از ناشناخته و تنها آن کس شایستگی نام شاعر را دارد که اهل کشف باشد و این گفته «ارتور رمبو» نشان میدهد شاعر برای یافتن، جستوجو و کشف، نیازمند حرکتی آگاهانه و عمیقتر است تا بتواند ارتباطهای پنهانی اجزای یک کل را نسبت به یکدیگر، به کوشش «نوعی...
-
هایکو
دوشنبه 18 اردیبهشتماه سال 1396 13:18
ماتسوئو باشو درسال 1644 در یک خانواده سامورایی بدنیا آمد. نام کودکی اش کین ساکو بود . سالهای زیادی از عمرش در سفر بود. و از معابد و طبیعت زیبایی ژاپن دیدن میکرد. و در مورد آنها هایکو و نثر مینوشت. او نام مستعارش را از درخت موز گرفت . باشو در زبان ژاپنی به معنای درخت موز است. بیش از دیگر شاعران ، هایکو باشو ست و باشو...
-
بررسی و تحلیل ساختار و زیبایی اشعار آوایی سلمان هراتی
شنبه 16 اردیبهشتماه سال 1396 13:54
استاد شفیعیکدکنی معتقد است: شعر حادثهای است که در زبان روی میدهد و در حقیت گوینده شعر، با شعر خود عملی در زبان انجام میدهد که خواننده میان زبان شعری او و زبان روزمره و عادی یا به قول ساختگرایان چک زبان اتوماتیکی، تمایز احساس میکند.(شفیعی کدکنی: 3). فرمالیستها در زبان قائل به دو کاربرد روزمره و عادی و فرآیند...
-
سیر تحول نثر پارسی تا قرن پنجم
شنبه 9 اردیبهشتماه سال 1396 15:18
گفته شد که بر اساس رابطه ناگزیر ادبیات وجامعه، در هر دوره ابتدا شرایط جامعه را در آنزمان تحلیل میکنیم و سپس چگونگی تحول نثر را در آن برهه زمانی شرح میدهیم. در گفتار پیشین بخش نخست را تنها به بازنمایی برون متن اجتماعی و فرهنگی سهقرن نخست هجری اختصاص دادیم. در این بخش شرایط اجتماعی و فرهنگی را در قرن چهارم مورد توجه...
-
نگاهی گذرا به ادبیات داستانی در ایران
دوشنبه 21 فروردینماه سال 1396 16:09
تاریخ داستاننویسی در ایران به سده های نخستین بازمیگردد و ادبیات کهن ما با انواع و اقسام صورتهای داستانی افسانه، تمثیل، حکایت و روایت آمیخته است؛ اما داستاننویسی جدید ایران ادامه طبیعی و منطقی این ادبیات نیست و در شیوه ی جدید داستانپردازی حتا جای پایی از این میراث کهن باقی نمانده...
-
شعرهای تصویری و دیداری در ادبیات معاصر ایران
یکشنبه 20 فروردینماه سال 1396 16:17
شعر تصویری (Pattern poetry) و شعر دیداری (Concrete verse) دو گونه ی ادبی از ادبیات معاصر است که شاعران آن ها با نیم نگاهی به هنر گرافیک و با استفاده از هنجارگریزی نوشتاری به نگارش نقّاشانه ی شعر دست می زنند. مهم ترین تفاوت شعر تصویری با شعر دیداری آن است که شعر تصویری «شنیداری - دیداری»...
-
بازروایت”تو” و “معنا”در«میناهای وحشی»/اسدالله شکرانه
یکشنبه 20 فروردینماه سال 1396 16:11
شعر ازسویه ای عام و بدیهی، زبان میانجی سامانه ی ذهنی شاعر با سامانه ی ادراک، فهم ودریافت های آنی دیگران است، امّا ازسویهی هستی شناسی، شعر میانجی سامانه ی دریافتی شاعر از جهان بیرونی، درونی کردن آن به واسطه ادراک واحساس و بازتاب آن در گزاره ها است. شاعر در اتّفاقی درونی، براساس دانش و بینش پیشینی، خاطره های ازلی و...
-
حافظ و اصطلاحات موسیقی
یکشنبه 20 فروردینماه سال 1396 16:09
مطرب عشق : بحثی پیرامون استفاده حافظ از اصطلاحات موسیقی پدیدآورنده: شهرستانی، حسن؛ حافظ، شمس الدین محمد بن محمد نشریه: هنرنامه،: 4 هنرنامه - شماره٤ - پا‘یز١٣٧٨ مطربعشق،بحثیپیــــرامــوناستفــادهحــافظازاصطلاحـــات موسیقی مطربعشقعجبسازونواییدارد نقشهر نغمه که زد راه به جایی دارد عالم از...
-
دستور نویسی فارسی
دوشنبه 14 فروردینماه سال 1396 14:10
به علت طرز تلقی ویژه ای که گذشتگان از دستور زبان داشتهاند، یعنی این که آموزش دستور زبان را برای کسانی لازم میدانستند که بخواهند آن زبان را به عنوان زبان دوم بیاموزند، کم تر اتفاق میافتاد که اهل یک زبان به تألیف و آموزش دستور همان زبان بپردازند؛ این قاعده درباره ی تدوین لغتنامه هم صادق بود؛ مثلن اگر مروری بر فهرست...
-
تاثیر زبان فارسی بر زبان و ادبیات عرب
یکشنبه 22 اسفندماه سال 1395 14:06
هیچ زبانی در دنیا نیست که از دیگر زبان ها واژگانی وام نگرفته باشد، همه ی زبان ها از هم دیگر تاثیر و تاثر پذیرفته اند. زبانی که از زبان های دیگر وام نگرفته باشد، زبانی مرده است. هر اندازه زبان ها تاثیر بیش تری گرفته باشند زنده تر شده اند و این عیب و نقصی برای آن ها به شمار نمی رود. مهم ترین زبان کنونی جهان (انگلیسی )...
-
واکاوی و تحلیل بیتی از سعدی شیرازی
یکشنبه 22 اسفندماه سال 1395 14:05
موسیقی چندصدایی شعر سعدی برآیند واکاوی و تحلیل یک بیت ما با توایم و با تو نه ایم اینت بوالعجب درحلقه ایم با تو و چون حلقه بر دریم این بیت برچیده از غزلی ارجمند از سعدی است با این آغازه : بگذار تا مقابل روی تو بگذریم دزدیده در شمایل خوب تو بنگریم وزن عروضی غزل را «بحر مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف» می شناسیم که بر بنیاد...
-
قواعدی برای شروع داستان نویسی
یکشنبه 22 اسفندماه سال 1395 14:00
مهمترین چیزی که در سالهای رفت و آمد با نویسندگان فراگرفتم این است که مشکل اصلی نویسندگانی که در آغاز راه هستند، استعداد نیست، بلکه اعتماد به نفس است. ممکن است بعدها که اعتماد به کار و تواناییهای نویسنده شکل گرفت، نویسندهی با استعدادتر از همگنانش پیشی بگیرد اما در آغاز راه، استعداد اهمیت چندانی ندارد اگر نویسنده...
-
تفاوت اغراق و مبالغه
یکشنبه 22 اسفندماه سال 1395 13:57
در ادبیات شیرین پارسی گاهی هنرمندان به گونه ای سخن می گویند که سخن از واقعیات دور می شود و جنبه ی گزافه و بزرگ نمایی به خود می گیرد.البته این کار با دروغ و کذب که در شرع و دین مبین اسلام از آن نهی شده است کاملا متفاوت است به دلیل آن که سخن دروغ در قالب جملات خبری و زبانی بیان می شود بنابراین شرعا ناپسند و از گناهان...
-
سبکهاو دوره های شعر فارسی
سهشنبه 17 اسفندماه سال 1395 14:09
سبک شعر، یعنی مجموع کلمات و لغات و طرز ترکیب آنها، از لحاظ قواعد زبان و مفاد معنی هر کلمه در آن عصر، و طرز تخیل و ادای آن تخیلات از لحاظ حالات روحی شاعر، که وابسته به تأثیر محیط و طرز معیشت و علوم و زندگی مادی و معنوی هر دوره باشد، آنچه از این کلیات حاصل می شود آب و رنگی خاص به شعر می دهد که آن را "سبک شعر"...
-
لحن ها و آهنگ های زبان فارسی
سهشنبه 17 اسفندماه سال 1395 14:05
لحن یعنی آواز خوش و موزون ، نوا ، کشیدن صدا ، یا اجتماع حالت های صداهای مختلف. لحن نحوه ی خواندن و بیان کردن جملات است با توجّه به شرایط موجود و فضای حاکم بر جمله و کلّ متن . هر متن لحن خاصّ خود را – اعم از طنز یا جد- می طلبد.هر بند و جمله نیز لحن خود را دارد و در هر بند انواع و اقسام لحن ها و حالات به کار گرفتـــه می...
-
قواعد قافیه
یکشنبه 1 اسفندماه سال 1395 16:08
وجود قافیه در شعر فارسی، لاجرم قواعدی نیز همراه خود آورده است; قواعدی که رو به تکامل رفته اند. برخورد ما با این قواعد، همان گونه خواهد بود که با قواعد وزن بود، یعنی توجه و اعتنا بدون الزام در پذیرش قطعی و مطلق آنها. برای ردیف، قاعده و قانون خاصی نداریم ولی در مورد قافیه، لاجرم باید دید که چه کلمه هایی می توانند با هم...
-
بررسی وزن و قافیه در شعر معاصر
یکشنبه 1 اسفندماه سال 1395 16:04
مقدمه : تعریف شعر ؛ شعر در لغت تازی مأخوذ از (( شعور )) است و به معانی : (( دانش ،فهم ، درک ، وقوف و دانایی )) به کار رفته و اصطلاحاً (( کلامی است مرتب ، معنوی ، موزون ، خیال انگیز و به قصد )) که در آن اندیشه ها و احساسات و عواطف شاعر در قالب الفاظی فصیح و زیبا مبتنی بر قواعدی معین بیان می شود . به گفتة ارسطو : (( شعر...
-
انواع ادبی
یکشنبه 1 اسفندماه سال 1395 15:57
مقدمه انواع ادبی، در ردیف نظامهایی از قبیل سبک شناسی و نقد ادبی، یکی از اقسام جدید علوم ادبی و یا به قول فرنگی ها یکی از شعبه ها و مباحث نظریه ادبیات Theory of literature است. موضوع اصلی آن طبقه بندی کردن آثار ادبی از نظر ماده و صورت در گروه های محدود و مشخص است. اگر بخواهیم به ادبیات هم از دیدگاه عملی نگاه کنیم، باید...
-
جایگاه فرم در نقد ادبی
دوشنبه 13 دیماه سال 1395 14:05
چکیده: اگر دوران نقد ادبی را به دو دوره سنتی(کلاسیک) و نو تقسیم نمائیم، ما در دوره جدید به سر میبریم. دوره ای که با نظریه شکل گرایان (فرمالیست ها) آغاز گردید و مبانی نقد ادبی را دچار دگرگونی اساسی نمود. نقد برپایۀ شکلگرائی این توانائی را به مخاطب می دهد که با یادگیری مراحل نقد، شخصا با رعایت چهارچوب های علمی نقد،...
-
دو قرن سکوت زبان فارسی یا دو قرن غیبت کاغذ؟
دوشنبه 29 آذرماه سال 1395 14:11
در تیرماه امسال برای شرکت در چهارمین همایش سالانه ی "انجمن نسخه های خطی اسلامی" (TIMA)، که من عضو کمیته ی تصحیح و انتشار آن هستم، به کمبریج رفتم. سخن رانی خود را با عنوان «کتاب شناسی متن های چاپی در ایران» به صورت پوستر ارایه کردم. پس از پایان همایش، بی فاصله راهی آکسفورد شدم تا در همایش دیگری که بخش ایران...
-
ادبیات ایران از آغاز تا امروز
دوشنبه 29 آذرماه سال 1395 14:09
بخشی از مجموعهی فعّالیتهاى ادبى ایرانیان باستان که به دو صورت شفاهى و نوشته و به همهی زبانهاى ایرانى است، دولتى است، مانند سنگنوشتههاى شاهان و نوشتههاى روى سکّهها و بخشى دیگر، مبتنى بر داستانهاى ملّى، افسانهها و برخی از آداب و رسوم اجتماعى است و پیکرهی اصلى ادبیات...
-
سیارهها و صورتهای فلکی در شعر فارسی
دوشنبه 29 آذرماه سال 1395 14:06
در فرهنگ یونان قدیم از «پدران آسمانی» (هفت سیارهی معروف) و «مادر زمین» سخن رفته است که نتیجهی ازدواج آن دو فرزندان سهگانه یعنی جماد، نبات و حیوان بوده است. از همینجا دانسته میشود که یکی از اموری که اندیشهی بشر را از آغاز تا آن زمان به خود مشغول میداشته است، بازیابی ارتباط میان این جرمهای آسمانی و نقش آنها در...
-
ادبیات غنایی
دوشنبه 29 آذرماه سال 1395 14:05
یکی از بحثهای دامنهدار در حوزهی انواع ادبی، تقسیمبندی آثار و قراردادن آنها در قالب انواع ادبی است. تقریبن هیچ نظر جامع و مانعی برای انواع ادبیات غنایی در کتب انواع ادبی وجود ندارد که مورد اجماع همهی ادبیاتشناسان باشد. لذا مقالهی حاضر کوششی است برای یک بررسی جامع و نتیجهگیری در مورد انواع ادبیات غنایی و ترتیب...
-
ای عشق ...
دوشنبه 29 آذرماه سال 1395 14:03
نزدیک ولی از دو جهان متفاوت شرمنده ی هم با دو گمان متفاوت یک قرن میان من و تو فاصله افتاد با فکر و دل و راه و زبان متفاوت ای عشق مرا پشت سرت خوب کشاندی در گستره ی شک به مکان متفاوت در لفظ یکی هستی و در زخم فراوان در سینه ی هر کس به نشان متفاوت انگار عملکرد تو این بار غلط بود هم پیله ولی در دو جهان متفاوت
-
جلوه های عشق در شعر وحشی بافقی
دوشنبه 29 آذرماه سال 1395 13:58
در اکثر دیوانهای شعرای ادب فارسی، عشق به نوعی بن مایة اصلی مضامین و موضوعات شعری میباشد. هر کدام از شعرا برحسب روحیات و نگاهی که به فلسفه هستی و خلقت و ظواهرآن دارند عشق را وسیلهای برای بیان معرفت و احساسات خویش قرار دادهاند و همین نگاههای متفاوت موجب تقسیم عشق به روحانی، الهی، حقیقی، مجازی، آسمانی و زمینی شده...
-
تفاوت نقد و تحلیل
یکشنبه 28 آذرماه سال 1395 14:04
نقد در لغت به مفهوم"نظر کردن در درم ها جز آن و خوب و بد آنها را از هم جدا کردن"است.توضیح اینکه در ایام گذشته پول کلاً دو نوع بوده است. پول نقره(درم) و پول طلا(دینار). گاهی در دینار تقلب میکردند و آن را با مس میآمیختند و در اینصورت عیار طلا پایین میآمد. در روزهای نخست تشخیص مس ممزوج با طلا با چشم میسر نمی...
-
انواع ادبی
سهشنبه 16 آذرماه سال 1395 15:55
انواع ادبی، در ردیف نظامهایی از قبیل سبک شناسی و نقد ادبی، یکی از اقسام جدید علوم ادبی و یا به قول فرنگی ها یکی از شعبه ها و مباحث نظریه ادبیات Theory of literature است. موضوع اصلی آن طبقه بندی کردن آثار ادبی از نظر ماده و صورت در گروه های محدود و مشخص است. اگر بخواهیم به ادبیات هم از دیدگاه عملی نگاه کنیم، باید...